دانلود کتاب نماز و فرهنگ سازی

نویسنده :        موسوی، سید محمد
نام نشریه :        فرهنگ جمعه
شماره نشریه:        71
شماره صفحه:        58-62
تاریخ انتشار:        1387-09-28
کد مقاله:        87658
دریافت فایل pdf
   
چکیده :

بررسی آثار نماز و فرهنگ سازی آن در جامعه می‌باشد.
نویسنده فرهنگ عمومی هر جامعه را تأثیر پذیر از آرمان‌ها و عقاید آن جامعه می‌داند و اظهار می‌دارد که مسلمانان بر اساس باورهای خود از جمله نماز، روش‌هایی را در جامعه به کار می‌گیرند که برگرفته از فرهنگ اسلام است. مؤلف با استناد به آیات قرآن از جمله موارد زیر را از آثار نماز و فرهنگ سازی آن را در جامعه بیان کرده است: ایجاد فرهنگ خداشناسی، فرهنگ تبعیت از الگوها، فرهنگ دوست و دشمن شناسی،‌ فرهنگ اتحاد، فرهنگ توکل، فرهنگ بهداشت، فرهنگ استحکام در کارها، و فرهنگ سحرخیزی و تنبل ستیزی

منبع: پایگاه مرکز فرهنگ و معارف قرآن

نماز شب

احادیثی در فضیلت نماز شب و اهمیت آن

در زیر، احادیثی چند که روشنگر حقیقت و فضیلت نماز شب است آمده است:
[17]

آموزش نماز به کودکان در آیات قرآن و روایات اسلامی

آموزش نماز به کودکان در آیات قرآن و روایات اسلامی
قران مجید به یادگیری و آموزش به طور اعم و یادگیری و آموزش نماز به طور اخص،اهمیت بسیار داده است. اهمیت یادگیری از دیدگاه قرآن به اندازه‏ای است که در اولین‏ سوره‏ای که بر پیامبر نازل می‏شود به مسئلهء یاددادن و آموزش‏ اشاره شده و از خواندن و نوشتن و یادگیری به عنوان ابزارهایی‏ برای پرورش و رساندن انسان به کرامت یاد گردیده است. (بی‏ریا و همکاران،1375)

نماز جمعه

سفارش به نمازجمعه
* آیا در قرآن به نمازجمعه سفارش شده است؟
* در آیه 9 سوره جمعه به این عمل عبادى ـ سیاسى اشاره شده است.

اهمیت نماز

در میان واجبات وفرایض ما مسلمانان مهم تر و با فضیلت تر از این عمل که مورد غفلت وسهل انگاری واقع شده ، نتوان یافت که با اندکی تفکر ودقت پیرامون آیات وروایات مربوط به آن یا شواهد وقراین دردست به درجه اهمیت این فریضه حتی در میان کارزار وپیکار می توان دست یافت.این تحقیق شامل وجوه اهمیت آن در آیات وروایات با جهاد برای نماز، پیروزی درسایه نماز و.... می باشد.روش کار به صورت کتابخانه ای بوده که بر این مبنا از اسناد ومدارک دینی بهره برده وبه نقل وتوصیف موارد مذکور پرداخته ایم و سعی نموده ایم درحد توان ازمنابع دست اول روایی بهره گیری نماییم و در پایان می توان گفت ، نماز به عنوان واجبی همیشگی آنچنان مورد تأکید قرار گرفته که تارک آن کافر خوانده شده، است.

احکام نماز میت

مسأله 560ـ واجب است بر هر میّت مسلمان و بالغ نماز بخوانند و بر بچّه نابالغ

مکان نمازگزار

مسأله 792ـ مکان نمازگزار باید داراى شرایط زیر باشد:

 شرط اوّل ـ مباح بودن

احتیاط واجب آنست که مکان نمازگزار مباح باشد، بنابراین کسى که درملک غصبى یا روى فرش یا تخت غصبى نماز مى خواند نمازش اشکال دارد، همچنین نماز در ملکى که منفعت آن

نمازهاى نافله (مستحب)

مسأله 700ـ نمازهاى مستحبّى بسیار است و آنها را «نافله» گویند و از میان نمازهاى نافله، نافله هاى شبانه روزى بیشتر سفارش شده است.

مسأله 701ـ نافله هاى شبانه روزى عبارتند از:

اوقات نمازهاى پنجگانه

وقت نماز ظهر و عصر

مسأله 672ـ وقت نماز ظهر و عصر از اوّل ظهر شرعى (یعنى مایل شدن خورشیداز وسط آسمان به سوى مغرب) تا هنگام غروب آفتاب است و بهترین راه براى پى بردن به دخول وقت ظهر استفاده از شاخص است و آن این است که قطعه چوب صاف یا میله اى را در زمین هموار بطور عمودى فرو کند، صبح که خورشید بیرون مى آید سایه آن به طرف مغرب مى افتد و

احکام نماز جمعه

الف: وقت نماز جمعه از اوّل ظهر است به مقدارى که اذان و خطبه ها و نماز مطابق معمول انجام شود و با گذشتن این مقدار، وقت نماز جمعه پایان مى یابد و باید نماز ظهر خوانده شود.

ب: کسانى که تا دو فرسخى از محلّ نماز جمعه قرار دارند مشمول حکم نماز جمعه هستند و در صورتى که نماز جمعه واجب عینى باشد حضور آنها در نماز جمعه واجب است.

ج: هرگاه کسى به خطبه ها نرسد و در نماز شرکت کند، یا فقط یک رکعت از نماز جمعه را درک نماید نماز او صحیح است، ولى احتیاط واجب آن است که عمداً تأخیر نیندازد.

 د: نماز جمعه باید به جماعت خوانده شود و حدّاقلّ جمعیّت براى انعقاد جمعه، پنج نفر است (امام جمعه و چهار نفر دیگر).

هـ : فاصله دو نماز جمعه باید کمتر از یک فرسخ نباشد که اگر در کمتر از یک فرسخ دو نماز جمعه خوانده شود نماز اوّلى صحیح و دومى باطل است.

و: نماز جمعه بر «مسافران» و «زنان» و «بیماران» و «از کارافتادگان» واجب نیست، ولى اگر آنها در نماز جمعه حاضر شوند نمازشان صحیح است، امّا احتیاط واجب آن است که پنج نفر اصلى نماز جمعه (امام و چهار نفر دیگر) غیر آنها باشد.

 

طریقه نماز جمعه

ز: نماز جمعه دو رکعت است مانند نماز صبح و دو قنوت دارد یکى در رکعت اوّل پیش از رکوع و دومى در رکعت دوم بعد از رکوع. مستحبّ است امام در رکعت اوّل، بعد از حمد، سوره جمعه را بخواند در رکعت دوم، سوره منافقین را و هرگاه مشغول یکى از اینها شود احتیاط واجب آن است که به سوره دیگرى عدول نکند.

ح: باید قبل از نماز جمعه دو خطبه به وسیله امام جمعه خوانده شود.

ط: خطبه ها باید بنابر احتیاط واجب بعد از اذان ظهر باشد و اگر قبل از آن خوانده شود اعاده کنند.

ى: هر یک از خطبه ها باید مشتمل بر امور زیر باشد:

1ـ حمد و ثناى الهى.

2ـ صلوات بر محمّد و آل محمّد.

3ـ وعظ و ارشاد و سفارش به تقواى الهى.

4ـ خواندن یک سوره کوتاه در هر خطبه مانند سوره قل هو اللّه، قل یا أیّها الکافرون یا سوره والعصر (بنابر احتیاط واجب).

5ـ بنابر احتیاط واجب براى خود و مؤمنین و مؤمنات استغفار کند و در خطبه دوم ائمّه هدى(علیهم السلام) را هنگام صلوات و درود یک یک نام ببرد. بنابراین خطبه اوّل شامل پنج قسمت و خطبه دوم شامل شش قسمت است. امام باید خطبه ها را در حال قیام بخواند و میان دو خطبه جلوس مختصرى بنماید و صداى خود را در حدّ مقدور به نمازگزاران برساند و وعظ و ارشاد را به زبان قابل فهم براى مردم ایراد کند.

ک: شایسته است خطیب ملبّس به عمامه و عبا باشد و بر عصا یا مانند آن تکیه کند و قبل از شروع به خطبه، به مأمومین سلام کند و سزاوار است مسائل مهمّ سیاسى و اجتماعى و اخلاقى مسلمین و جهان اسلام و آن منطقه را براى مردم شرح دهد و آنها را به وظایفشان در برابر این مسائل آشنا سازد و در برابر توطئه هاى دشمنان به آنها هشدار دهد. پس خطیب باید حدّاکثر استفاده را از خطبه ها براى تهذیب نفوس مردم و آگاه ساختن آنها از مسائل مهمّ روز بنماید که یکى از اهداف اصلى خطبه ها همین است. خطبه ها را با عبارات فصیح و گویا و بلیغ و مؤثّر و نافذ ایراد نماید تا خطبه ها تأثیر لازم را در نفوس مسلمین بگذارد و از این فریضه عبادى سیاسى بهره گیرى کامل شود; هرگز به سراغ مسائل تفرقه انداز نرود و مسلمین را به وحدت در مقابل دشمنان دعوت نماید و احتیاط واجب آن است که نمازگزاران هنگام ایراد خطبه با طهارت باشند و رو به امام نشینند و سکوت را رعایت کنند و به خطبه ها گوش فرا دهند، ولى اگر عمداً سخن بگویند، نماز جمعه آنها باطل نمى شود، هر چند کار خلافى کرده اند.

منبع : رساله توضیح المسائل آیت الله مکارم شیرازی (مد ظله العالی)